Przedmiotem opracowania jest hiszpański model ustroju terytorialnego, znany jako „Państwo
Autonomii” (Estado de las Autonomías). Opracowanie sytuuje ten model jako formę pośrednią
między scentralizowanym państwem unitarnym a federacją, podkreślając jego doktrynalny, a nie
czysto prawny charakter. Celem tekstu jest analiza jego złożonej genezy, ewolucji oraz
fundamentalnych zasad prawnych i strukturalnych. Najważniejsze ustalenia wskazują, że u jego
podstaw leży świadome napięcie wpisane w Konstytucję z 1978 r., która łączy zasadę „nierozerwalnej
jedności Narodu hiszpańskiego” z gwarancją „prawa do autonomii stanowiących go narodowości i
regionów”. Ta prawna ambiwalencja, będąca wynikiem politycznego kompromisu po upadku
dyktatury Franco, początkowo stosowana była asymetrycznie wobec „narodowości historycznych”. Z
czasem ewoluowała w kierunku zasady café para todos („kawa dla wszystkich”), prowadząc do
utworzenia 17 wspólnot autonomicznych. W ten sposób ukształtował się trójszczeblowy ustrój
terytorialny państwa, na który, zgodnie z art. 137 Konstytucji, składają się gminy, prowincje oraz
wspólnoty autonomiczne. Mimo że kompromis ten umożliwił pokojową transformację
demokratyczną, ta sama niejednoznaczność stała się źródłem najpoważniejszych współczesnych
konfliktów politycznych , co ilustruje spór o status Katalonii.