Nowe regulacje dotyczące godzin ponadwymiarowych - nowelizacja Karty Nauczyciela 2025

• Nowelizacja ustawy Karta Nauczyciela (Ustawa z dnia 25 lipca 2025 roku o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw) określa sposób ustalania godzin ponadwymiarowych, reguluje przypadki, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe, określa szczegółowe warunki obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstwo.
• Regulacja ustawowa powyższych zagadnień, to bardzo znacząca zmiana dla JST jako organów prowadzących szkoły, gdyż dotychczas zagadnienia te ustalały regulaminy wynagradzania nauczycieli, powoływane w randze uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Wprowadzone przez nowelizację Kart Nauczyciela zmiany będą w znaczny sposób wpływały na organizację pracy szkoły, a co za tym idzie również na jej finanse. 

• Przedstawienie zmian wprowadzonych nowelizacją ustawy Karta Nauczyciela, z uwypukleniem nowych regulacji w zakresie godzin ponadwymiarowych oraz doraźnych zastępstw, a także różnic pomiędzy dotychczasowym oraz nowym brzemieniem poszczególnych regulacji.
• Wskazaniem konsekwencji prawnych i organizacyjnych tych zmian, w odniesieniu do sytuacji nauczycieli, zadań dyrektora szkoły oraz zadań jednostki samorządu terytorialnego jako organu prowadzącego.

1. Zmiany dotyczące godzin ponadwymiarowych oraz doraźnych zastępstw – uchylenie kompetencji organów stanowiących JST do ustalenia w regulaminie wynagradzania nauczycieli szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw.
2. Określenie w randze przepisów ustawowych przypadków, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.
3. Określenie sposobu ustalania liczby godzin ponadwymiarowych w tygodniach, w których przypadają dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela lub dni ustawowo wolne od pracy, oraz w tygodniach, w których zajęcia rozpoczynają się lub kończą w trakcie tygodnia.
4. Ustawowe określenie szczegółowych warunków obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw - analiza przypadków.
5. Szczególne potrzeby szkoły jako nowa przesłanka przydziału godzin ponadwymiarowych.
6. Określenie warunków realizacji godzin doraźnych zastępstw.
7. Inne zmiany w telegraficznym skrócie:
   • Wynagrodzenie nauczycieli:
     • przesunięcie terminu wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac,
     • rozszerzenie uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej,
     • podwyższenie wysokości odpraw w związku z przejściem na emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.
   • Nowości w zakresie realizacji przygotowania do zawodu nauczyciela:
     • skrócenie okresu zatrudnienia nauczyciela początkującego do jednego roku szkolnego oraz zmiany dostosowujące w zakresie oceny pracy i awansu zawodowego do zmian w odnoszących się do zatrudniania tych nauczycieli,
     • wzmocnienie roli mentora.
   • Zmiany w zakresie oceny nauczyciela:
     • wprowadzenie obowiązku uzasadnienia dokonanej oceny poziomu spełnienia każdego kryterium oceny pracy,
     • wydłużenie terminu na dokonanie oceny pracy nauczyciela w przypadku rozwiązania i wygaśnięcia stosunku pracy albo przeniesienia do innej szkoły,
     • wprowadzenie 3 miesięcznego okresu obowiązywania oceny pracy dokonywanej po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy albo przeniesieniu do innej szkoły,
     • określenie terminu na ponowne ustalenie oceny pracy nauczyciela, po uchyleniu oceny w wyniku odwołania,
     • zmiana rozporządzenia w sprawie oceny pracy nauczycieli.
   • Nowe regulacje w zakresie zatrudnienia nauczycieli:
     • wskazanie szkoły będącej podstawowym miejsce zatrudnienia nauczyciela początkującego,
     • zatrudnionego w więcej niż jednej szkole, w wymiarze co najmniej w ½ etatu,
     • warunki zatrudnienia nauczyciela początkującego na czas nieokreślony lub zastępstwo,
     • ochrona przedemerytalna nauczycieli.
   • Likwidacja godzin „czarnkowych”.
   • Wprowadzenie procedury przedłużenia powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres - zmiana w ustawie Prawo oświatowe.
   • Regulacje okresu przejściowego.
8. Odpowiedzi na pytania.

Dyrektorzy i pracownicy szkół, przedszkoli, placówek oświatowych, wprowadzający dane do SIO, pracownicy jednostek samorządu terytorialnego i centrów usług wspólnych zaangażowani w proces weryfikacji danych wprowadzanych do SIO oraz inne osoby zainteresowane tematem zajęć.

Specjalistka z zakresu funkcjonowania systemu oświaty oraz przepisów regulujących status nauczycieli oraz pracowników samorządowych. Praktyk z trzydziestoletnim stażem pracy, w tym na stanowiskach kierowniczych, w wydziale oświaty urzędu miasta oraz centrum usług wspólnych. Autorka aktów normatywnych w randze uchwał rady gminy, zarządzeń organu wykonawczego gminy, decyzji administracyjnych. Autorka opracowań i publikacji z zakresu prawa oświatowego. Doświadczona trenerka współpracująca z ośrodkami Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.